Natura2000 Manteling
Natura 2000-gebieden zijn unieke natuurgebieden waar planten en dieren extra beschermd worden en de natuurlijke rijkdom wordt versterkt. De Manteling van Walcheren is ongeveer 740 hectare groot en bestaat uit buitenplaatsen, bossen en kalkarm duin met natte duinvalleien, duingraslanden en duinstruweel. De naam ‘Manteling’ duidt op de beschermende functie van het gebied; het beschermt als een ‘mantel’ de Kop van Walcheren tegen de felle zeewind. Vrijwel nergens in Europa groeien loofbossen zo dicht bij de kust. Er zijn veel soorten bomen, planten en dieren. Er broedt een groot aantal vogelsoorten.
Donker houden
De gemeente wil de Manteling donker houden. Vanwege behoud van het donkere landschap en de sterrenhemel. En ter bescherming van de natuur:
- flora- en faunasoorten zijn afgestemd op het natuurlijke patroon van dag en nacht, van licht en van donkerte
- kunstlicht beïnvloedt het bioritme van mens en dier
- voor lichtgevoelige soorten, met name binnen de nachtdieren, is bewezen dat kunstlicht hun leefritme verstoort qua voortplanting, voeding en geografische verspreiding
- een groot nationaal onderzoek geeft de komende periode voor meer diersoorten helderheid in de impact van licht
Donkerte als streven sluit goed aan bij het feit dat grote delen van het gebied na zonsondergang niet toegankelijk zijn.
Provincie Zeeland is bevoegd gezag
De provincie stelt voor de Manteling het beheerplan op voor Natura2000. De Provincie wil ‘duisternis als kwaliteit behouden voor inwoners, toeristen en recreanten in aantrekkelijke delen van Zeeland’ (Structuurvisie).
Daarnaast is de Provincie het bevoegde gezag voor de Wet natuurbescherming. Deze wet heeft betrekking op soortenbescherming (planten en dieren), Natura 2000-gebieden (zoals de Manteling van Walcheren) en houtopstanden.
Plannen, activiteiten en projecten moeten getoetst worden aan de regels van deze Wet. Licht kan effecten hebben op beschermde natuur. Daarom moeten de effecten van licht altijd worden getoetst/onderzocht.
De provincie neemt donkerte als kwaliteit expliciet op in het Beheerplan Natura 2000-gebied de Manteling dat op dit moment wordt opgesteld. In de Omgevingsvisie 2018 – 2024 wordt voor het Zeeland uitgewerkt op welke wijze aan het behoud van omgevingskwaliteiten zoals duisternis vorm wordt gegeven.
Wat wil de provincie?
De provincie wil het “nee, tenzij” principe toepassen op het gebruik van licht in Natura2000 gebieden. Er wordt
- eerst gekeken waar er echt iets nodig is
- daarna of er alternatieven zijn in plaats van verlichting (zoals het repareren van een slechte trap)
- daarna welke specifieke plaatsen verlichting behoeven in ruimte en tijd
- die verlichting dient dan zo beperkt mogelijk te zijn
Ook wanneer een initiatiefnemer deze stappen zorgvuldig doorloopt, blijft een vergunningaanvraag noodzakelijk.
Omdat Natura 2000 de Manteling niet aan de zeezijde van de duinen loopt, is daar extra bescherming nodig vanuit dit concept Donkerbeleid. Natura2000 De Voordelta biedt geen juridische handvatten omdat donkerte niet als kernkwaliteit is vermeld.
