Opvang alleenstaande minderjarige vreemdelingen

Het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA) kampt al een hele tijd met enorme tekorten aan opvangplekken. De asielzoekerscentra zitten overvol. Landelijk is er hoge nood aan plekken voor volwassen en jonge vluchtelingen. Als gemeente willen wij onze verantwoordelijkheid nemen. Daarom heeft de gemeente het COA grond aangeboden voor het realiseren van AMV opvang. Een opvang voor een periode van maximaal 5 jaar.

Niet alleen Gemeente Veere neemt haar verantwoordelijkheid. In Zeeland werken de gemeenten samen aan de asielopvang. Zo hebben de gemeenten Terneuzen, Goes en Middelburg de realisatie van een AZC op zich genomen. De Zeeuwse gemeenten hebben een gezamenlijke opgave in de asielopvang. Over de opvang van asielzoekers, Oekraïners en statushouders zijn regionale afspraken gemaakt. Een van de opgaven is het opvangen van alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Door deze jongeren op te vangen in de gemeente Veere leveren we een bijdrage aan de oplossingen in Nederland. 
 

In oktober en november vonden drie bewonersavonden plaats voor de inwoners van Serooskerke. Tijdens de bewonersavonden waren de gemeente en (deels) het COA aanwezig om vragen te beantwoorden en reacties van inwoners van Serooskerke te horen. Veel opmerkingen en suggesties hebben we ontvangen. Ook via reactieformulieren en mails hebben we veel terug gehoord van de inwoners van Serooskerke. De opgehaalde reacties laten zich samenvatten tot de onderstaande punten.

• Het aantal van maximaal 50 op te vangen jongeren wordt te hoog gevonden. Vooral in relatie tussen de grootte van het dorp en het huidige aantal jongeren uit Serooskerke in de leeftijd van 15 en 18 jaar. De leeftijd van de op te vangen alleenstaande minderjarige vreemdelingen.
• Bewoners geven aan open te staan voor de opvang van een kleinere groep jongeren of meerdere kleinere groepen. Hierbij is ook de optie genoemd om kleinere groepen jongeren te verdelen over meer kernen in de gemeente Veere.
• Bewoners geven aan mee te willen werken en denken met het COA over de invulling van onder andere vrije tijd en stageplekken voor de op te vangen jongeren.
• Er zijn veel zorgen over de bemensing vanuit het COA. Belangrijk dat in de voorbereidingsfase niet enkel aandacht is voor de ruimtelijke procedure en bouw, maar ook voor het regelen van personeel, ruimte in het onderwijs enzovoorts.
• Er zijn veel vragen gesteld over de openbare veiligheid. Wat is de verantwoordelijkheid van gemeente, COA, politie en voogden bij grensoverschrijdend of illegaal gedrag?
• Bewoners voelen zich overvallen door de boodschap en hadden graag een gemeente breed gesprek gevoerd om tot de beste locatie te komen. Er is nog geen duidelijkheid over de inrichting van de kavel. Zo zijn er vragen gesteld over de ontsluiting en zorgen geuit over de speeltuin en de bestaande bomen. Na een definitief Collegebesluit over de locatiekeuze, worden de gebruikelijke procedures gevolgd.
• Bewoners vragen om harde afspraken over de termijn van de opvang, de verantwoordelijkheden van de verschillende partijen en het aantal jongeren.
• Er is onduidelijkheid over hoelang jongeren in een AMV locatie verblijven. Hier is, vanwege het grote aantal AMV’ers in Nederland, een groot verschil tussen de geplande periode en de praktijk. In de praktijk blijven jongeren namelijk veel langer op een AMV-locatie. Hierdoor zijn (onder andere) meer opvanglocaties nodig.

De kaders van het project zijn met de opgehaalde reacties aangepast. Zowel het aantal opvangplekken als de locatie zijn veranderd, de maximale duur is steviger verankerd.

Nu de locatie, het aantal opvangplekken en de duur van de opvang vastgesteld zijn, gelden deze als kaders voor het verdere vervolg. In de komende fase willen we met inwoners van Serooskerke en andere betrokkenen kijken hoe we samen tot benodigde en gewenste afspraken kunnen komen. We gaan een meedenkgroep oprichten en een bewonersavond organiseren. Meer informatie en een uitnodiging hiervoor volgt. Maar bovenal willen wij de komende tijd werken aan het verbeteren van de relatie met de inwoners en dorpsraad van Serooskerke. 

Mocht u vragen hebben, dan kunt u uw vragen mailen naar amv@veere.nl. 

Voor een goede opvang van jongeren geldt een aantal randvoorwaarden:

• Grond in eigendom van de gemeente;
• Op korte termijn beschikbaar;
• Locatie is geschikt voor units voor wonen, slapen, sanitair, kantoor, eten en buitenrecreatie;
• Fietsafstand van internationale schakelklas, AZC en centrum van een stad;
• In of vlakbij een bestaande woonwijk;
• In de buurt van sportgelegenheid en een supermarkt.

Kijkend naar deze randvoorwaarden heeft de gemeente een afweging gemaakt en gekozen voor Serooskerke als toekomstige AMV locatie. 

De afgelopen periode heeft de gemeente bekeken welke locaties in Serooskerke in aanmerking komen voor AMV-opvang. Daarbij is de focus gelegd op een locatie buiten de dorpskern, zoals door veel inwoners is gevraagd. Een aantal inwoners heeft suggesties gedaan voor alternatieve AMV-locaties in en rond Serooskerke. Een van de suggesties die door inwoners was aangedragen, was de Wilgenhoekweg 33. Deze locatie heeft de gemeente  onderzocht en voorgelegd aan het COA als alternatief voor De Zandput. Het COA heeft aangegeven op de Wilgenhoekweg AMV-opvang te kunnen realiseren. 

Tijdens de raadsvergadering van 28 februari 2024 heeft de raad ingestemd met het voorstel om op de Wilgenhoekweg 33 in Serooskerke een AMV-locatie te realiseren voor maximaal 30 opvangplekken voor maximaal 5 jaar.

Op dit moment is dat nog niet bekend. De inwoners van Serooskerke worden betrokken bij de verdere uitwerking van de plannen. 

De opvanglocatie in Serooskerke is maximaal 5 jaar in gebruik. 

Wie in Nederland asiel aanvraagt, heeft recht op opvang. Het COA(externe link) biedt die opvang: veilige huisvesting, noodzakelijke middelen en begeleiding naar een toekomst in Nederland of het land van herkomst. Ook de AMV opvang in Serooskerke gaat het COA organiseren. Uiteraard gaat dit in nauw contact met de gemeente, inwoners en andere partijen. 

In de afgelopen periode hebben we met het COA gesproken over het maximaal aantal opvangplekken in Serooskerke. We zijn uitgekomen op een aantal van maximaal 30 opvangplekken.

Het gaat om alleenstaande minderjarige vreemdelingen in de leeftijdscategorie 15 tot 18 jaar die geen verblijfsvergunning hebben.

Dat is nu nog niet bekend.

Het gaat om een groep jongeren die zonder ouders zijn gevlucht of zonder ouders in Nederland aangekomen zijn. De jongeren zijn tussen de 15 en 18 jaar oud. Ze hebben veel meegemaakt en staan er alleen voor. De jongeren hebben (nog) geen verblijfsvergunning. Nederland kan jongeren (wettelijk) niet terugsturen. Daarom krijgen ze hier opvang, onderwijs en begeleiding gericht op hun toekomst in of buiten Nederland. Voordat zij naar Serooskerke komen, zijn zij eerst opgevangen in het asielzoekerscentrum in Ter Apel waar zij zich hebben aangemeld na hun aankomst in Nederland.

Meer informatie vindt u op de website van het COA(externe link).

Op dit moment komen de meeste kinderen uit Syrië, Afghanistan, Iran, Sudan, Eritrea, Jemen.

In de afgelopen periode hebben we met het COA gesproken over het maximaal aantal opvangplekken in Serooskerke. We zijn uitgekomen op een aantal van maximaal 30 opvangplekken. 

In de opvang zullen niet altijd dezelfde jongeren wonen. Wanneer de jongeren 18 worden, een verblijfsstatus krijgen of herenigd kunnen worden met familie, verlaten zij de opvang. 

Als de jongeren 18 jaar worden, gaan ze weg uit de AMV opvang en kunnen zij zelfstandig wonen in een asielzoekerscentrum (AZC), het land van herkomst of in een woning in Nederland. Dit is een van de doelen van de begeleiding die de jongeren krijgen bij de AMV opvang. 

De jongeren wonen op de opvang, gaan naar school en hebben continue begeleiding op de locatie. Specifiek voor deze groep minderjarigen worden verschillende activiteiten georganiseerd, onder andere door organisaties en partijen uit onze gemeente. Ze leren onze normen en waarden en ze leren het dagelijkse leven in Nederland kennen. Bijvoorbeeld hoe het openbaar vervoer werkt en ze leren koken. Op de opvang leren ze om vanaf hun 18e jaar zelfstandig te wonen in een AZC, hun land van herkomst of in Nederland.

Alle jongeren in Nederland vallen tot hun achttiende onder de Leerplichtwet. Ook de jongeren die in Serooskerke worden opgevangen gaan daarom naar school. Zij gaan naar de internationale schakelklas en daarna naar het regulier onderwijs in Middelburg.

Op de opvang biedt het COA individuele begeleiding, vrijetijdsactiviteiten en 24 uurs toezicht. De begeleiding wordt gedaan door COA-personeel dat 24 uur per dag, 7 dagen per week de jongeren begeleid. Alle jongeren hebben een mentor. De mentor leert de jongeren o.a. normen en waarden, hoe je voor jezelf moet zorgen en wat verantwoordelijkheden zijn. 

De jongeren zijn vrij om te gaan en staan waar ze willen. Ze hebben dezelfde rechten als alle andere jongeren in Nederland. Ze zijn dus vrij om zelfstandig de buurt te verkennen, naar school of sport te gaan of met vrienden af te spreken. Wel krijgen ze uitleg over de waarden en (gedrags)normen in Nederland en leefregels voor binnen en buiten de locatie. Op de locatie is begeleiding voor de jongeren aanwezig.

Er is geen ‘avondklok’ voor de jongeren. Wel is het zo dat jongeren die gewoon naar school gaan erop worden aangesproken als ze ’s avonds laat zonder duidelijke reden op pad zijn. Een van de doelen van begeleiding door het COA is het aanbrengen van structuur in hun levens en daar hoort een normaal dag- en nachtritme bij.

Alle jongeren hebben twee keer per dag een meldplicht. Ze mogen geen overlast veroorzaken en vallen onder de leerplicht. Dit betekent dat ze overdag naar school gaan. Verder zijn er verplichte en vrijwillige activiteiten. Ook gelden er huisregels.

Uit ervaring van andere locaties waar jonge vluchtelingen zijn opgevangen, blijkt dat de jongeren veel op de opvang en in de directe omgeving verblijven. De jongeren zijn vrij om hun omgeving te verkennen. Ze zullen aan diverse (georganiseerde) activiteiten meedoen, een wandeling maken en winkels bezoeken.

Het COA is verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van de jongeren. Overdag gaan de jongeren naar school omdat ze allemaal leerplichtig zijn. Daarnaast organiseert het COA met hulp van lokale organisaties, verenigingen en vrijwilligers activiteiten voor de jongeren. Er is begeleiding aanwezig op de locatie: 24 uur per dag en 7 dagen in de week. In de avond en nacht gaat het om zogeheten ‘wakkere diensten’ (medewerkers die dus niet zelf gaan slapen). Ook is er beveiliging aanwezig tijdens de nacht. Buiten de locatie is de politie verantwoordelijk voor handhaving van de openbare orde.

Nadat de locatie geopend is, kan er 24 uur per dag contact opgenomen worden met een van de begeleiders op de opvang. Deze contactgegevens zullen we te zijner tijd met u delen. 

In opvanglocaties voor vluchtelingen zijn veel vrijwilligers actief. Ook buiten opvanglocaties zetten mensen zich belangeloos in voor vluchtelingen. Op de website van het COA(externe link) vindt u meer informatie over vrijwilligerswerk.